Theo Reuters, những công ty Mỹ từ lâu hưởng lợi từ mối quan hệ Mỹ-Trung ổn định giờ đang lo ngại về sự trả đũa của Bắc Kinh nếu Trump hành động như những gì ông đã tuyên bố.
Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump
Trước đó, hôm 11/12, Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump ngụ ý có thể dùng Đài Loan như một quân bài mặc cả với Trung Quốc trong các vấn đề gây tranh cãi như tiền tệ, thương mại, Triều Tiên hay căng thẳng ở Biển Đông.
"Tôi không hiểu tại sao chúng ta phải bị ràng buộc bởi chính sách 'Một Trung Quốc' nếu ta không thể thỏa thuận được với Trung Quốc trước một số vấn đề, bao gồm cả thương mại", tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump nói trong cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình Fox News.
Sau khi Trump đưa ra tuyên bố này, Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày thứ Hai đã bày tỏ “quan ngại đặc biệt”.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày tuyên bố sẽ “không có chuyện hợp tác” nếu Mỹ không công nhận lợi ích cốt lõi của Trung Quốc đối với vấn đề Đài Loan.
Một số nguồn tin gần cận với doanh nghiệp Mỹ nói rằng các công ty Mỹ đang cảm thấy bất an trước tuyên bố về khả năng từ bỏ chính sách “một Trung Quốc” của Tổng thống đắc cử. Họ nói chính sách này đã phục vụ cho lợi ích của cộng đồng doanh nghiệp Mỹ suốt nhiều thập kỷ qua.
Các nguồn tin giấu tên nhấn mạnh tầm quan trọng của sự ổn định đối với các doanh nghiệp, và nói Trung Quốc có thể “ra đòn” đối với các công ty Mỹ làm ăn tại Trung Quốc nếu Trump đưa sự cứng rắn của ông đi quá xa.
Các quan chức thương mại Mỹ lo ngại Trung Quốc sẽ áp dụng chiêu bài phân biệt đối xử những công ty công nghệ Mỹ bằng cách sử dụng luật chống độc quyền. Năm ngoái, chính phủ Trung Quốc đã phạt Qualcomm, nhà sản xuất chip điện tử, trụ sở ở San Diego, Mỹ, 975 triệu USD, với cáo buộc độc quyền. Đây là mức phạt cao nhất trong làn sóng chống độc quyền nhắm vào các công ty nước ngoài ở Trung Quốc.
Trung Quốc còn có thể làm yếu đồng tiền để khiến các sản phẩm của họ trên thị trường quốc tế rẻ hơn, hành động mà ông Trump từng lên tiếng chỉ trích trong quá trình vận động tranh cử.
Không dừng lại ở đó, Trung Quốc còn có thể yêu cầu các công ty nhà nước và tập đoàn tư nhân hạn chế đầu tư vào Mỹ. Một báo cáo mới đây do tổ chức nghiên cứu chính sách kinh tế Rhodium Group thực hiện cho thấy từ năm 2015, lượng đầu tư trực tiếp từ Trung Quốc vào Mỹ áp đảo hoàn toàn so với lượng đầu tư trực tiếp từ Mỹ vào Trung Quốc.
Theo số liệu của cơ quan thống kê Mỹ, tổng kim ngạch thương mại Trung-Mỹ trong năm 2015 đạt 599 tỷ USD, trong đó Mỹ xuất khẩu sang Trung Quốc đạt 116 tỷ USD và nhập khẩu 483 tỷ USD từ Trung Quốc.
Giáo sư Alan Deardorff thuộc Đại học Michigan nói rằng nếu căng thẳng thương mại Mỹ-Trung tăng cao, thì “thiệt hại sẽ là sâu rộng” đối với các công ty Mỹ.
Trâm Anh