Theo thống kê, trong 9 tháng đầu năm 2014, số doanh nghiệp gặp khó khăn buộc phải giải thể hoặc ngừng hoạt động là 48.330 nghìn doanh nghiệp, tăng 13,8% so với cùng kỳ năm 2013. Cụ thể: doanh nghiệp giải thể 7.027; doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng hoạt động có thời hạn 8.440 và 32.863 doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ đóng mã số doanh nghiệp hoặc không đăng ký.
Ban soạn thảo dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều các luật thuế nhận định, việc sửa đổi, bổ sung một số điều tại Luật Thuế là vô cùng cần thiết trong lúc này. Theo báo cáo thẩm tra, đa số ý kiến trong Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội nhất trí với sự cần thiết việc ban hành luật nhằm đáp ứng yêu cầu đặt ra trong thực tiễn và khắc phục những hạn chế của một số luật thuế và Luật quản lý thuế.
DN khó khăn chậm nộp thuế có thể được xóa nợ. Ảnh minh họa
Về thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), Chính phủ trình Quốc hội bổ sung quy định: thu nhập của doanh nghiệp từ thực hiện dự án đầu tư trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp, nông nghiệp (trừ dự án sản xuất mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB), dự án khai thác khoáng sản) có quy mô vốn đầu tư tối thiểu 12.000 nghìn tỷ đồng, sử dụng công nghệ phải được thẩm định theo quy định của pháp luật về khoa học và công nghệ, thực hiện giải ngân tổng vốn đầu tư đăng ký không quá 5 năm, kể từ khi được cấp phép đầu tư đối với nhà đầu tư nước ngoài và từ ngày chấp thuận chủ trương đầu tư đối với nhà đầu tư trong nước được áp dụng thuế suất ưu đãi 10% trong 15 năm, miễn thuế trong 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo.
Chính phủ cũng đề nghị, xem xét kéo dài thêm thời gian áp dụng thuế suất ưu đãi 10%, nhưng tối đa không quá 15 năm, đối với dự án đặc biệt cần thu hút đầu tư.
Chính phủ cũng trình Quốc hội cho phép: Xoá nợ tiền phạt chậm nộp thuế, tiền chậm nộp thuế của các khoản nợ thuế phát sinh trước ngày 1/7/2013 của doanh nghiệp gặp khó khăn khách quan và đã nộp khoản nợ thuế gốc trước ngày 31/12/2014.
Trong đó, doanh nghiệp gặp khó khăn khách quan được xóa tiền phạt chậm nộp thuế, tiền chậm nộp thuế phải đáp ứng một trong các tiêu chí như: Doanh nghiệp cung ứng hàng hoá, dịch vụ được thanh toán bằng vốn ngân sách hoặc có nguồn từ ngân sách, nhưng chưa được thanh toán, nên không có nguồn nộp kịp thời các khoản thuế dẫn đến phát sinh tiền phạt chậm nộp; Đối tác bị phá sản hoặc phá bỏ hợp đồng kinh tế dẫn đến người nộp thuế phát sinh các khoản nợ thuế và tiền phạt chậm nộp; Doanh nghiệp phải vay của các ngân hàng thương mại với lãi suất cao trên 20%/năm dẫn đến tổng tiền chậm nộp phát sinh bằng 100% số tiền thuế trở lên.
Cũng theo Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều tại các Luật về thuế, Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi quy định khống chế đối với chi quảng cáo, khuyến mại. Khoản 5 Điều 1 Luật số 32/2013/QH13 quy định không tính vào chi phí được trừ đối với: Phần chi quảng cáo, tiếp thị, khuyến mại, hoa hồng môi giới, tiếp tân, khánh tiết, hội nghị, hỗ trợ tiếp thị, hỗ trợ chi phí liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh vượt quá 15% tổng số chi được trừ.
Đồng thời, dự án Luật bổ sung quy định đối với phần thu nhập từ các dự án đầu tư của doanh nghiệp Việt Nam đầu tư ra nước ngoài chuyển về Việt Nam. Trong đó, đối với các nước đã ký Hiệp định tránh đánh thuế hai lần thì thực hiện theo quy định của Hiệp định; đối với các nước chưa ký Hiệp định tránh đánh thuế hai lần thì trường hợp thuế thu nhập doanh nghiệp ở các nước mà doanh nghiệp đầu tư chuyển về có mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp thấp hơn thì thu phần chênh lệch so với số thuế thu nhập doanh nghiệp tính theo Luật thuế thu nhập doanh nghiệp của Việt Nam; đối với các nước có thuế suất bằng hoặc cao hơn thì không thu thuế thu nhập doanh nghiệp.
Và để minh bạch về chính sách, tránh vướng mắc trong thực hiện và cải cách về thủ tục hành chính, Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung heo hướng cá nhân chuyển nhượng bất động sản nộp thuế 2% trên giá bán từng lần chuyển nhượng và cá nhân chuyển nhượng chứng khoán nộp thuế 0,1% trên giá bán chứng khoán từng lần chuyển nhượng.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, về thuế thu nhập doanh nghiệp, qua tính toán cho thấy dự kiến giảm thu ngân sách khoảng 2.700 tỷ đồng; thuế thu nhập cá nhân giảm thu khoảng 270 tỷ đồng; về xóa nợ tiền phạt chậm nộp thuế phát sinh trước ngày 1/7/2013, dự kiến số tiền phạt chậm nộp được xử lý khoảng 4.800 tỷ đồng.
Về xóa tiền phạt chậm nộp thuế, đa số ý kiến trong Ủy ban không nhất trí với Tờ trình của Chính phủ và đề nghị cần cân nhắc việc xóa tiền phạt chậm nộp tiền thuế như Tờ trình của Chính phủ. Bởi, bản chất tiền phạt chậm nộp thuế là khoản tiền phạt do vi phạm hành chính về thuế, do đó việc xóa nợ sẽ tạo tiền lệ không tốt, không bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật và không công bằng đối với các doanh nghiệp thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật.
Có ý kiến đồng tình với đề xuất của Chính phủ nhằm tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, vì việc xóa nợ tiền phạt chậm nộp thuế sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp nộp khoản nợ thuế gốc, góp phần tăng thu ngân sách nhà nước.
Có ý kiến cho rằng, về thời điểm xóa nợ tiền phạt chậm nộp thuế đối với các doanh nghiệp trước thời điểm 1/7/2013 là quá rộng. Do đó, đề nghị cân nhắc, xem xét việc xoá nợ tiền phạt chậm nộp thuế trước năm 2008. Một số ý kiến trong Ủy ban cho rằng, hiện nay số lượng các doanh nghiệp phá sản, ngừng hoạt động rất lớn, do đó nhất trí với Tờ trình của Chính phủ nhưng chỉ nhất trí xóa nợ tiền phạt chậm nộp thuế trong trường hợp doanh nghiệp nợ thuế do ngân sách nhà nước nợ doanh nghiệp.
Thảo Đan - TH