Mới đây, lãnh đạo Cục Thuế (Bộ Tài chính) đã chủ trì cuộc họp triển khai 3 chuyên đề trọng điểm về chống thất thu thuế gồm: Chuyên đề kiểm tra doanh nghiệp kinh doanh vàng, Chuyên đề kiểm tra doanh nghiệp thua lỗ nhiều năm và Chuyên đề kiểm tra hoàn thuế.

Theo báo cáo Ban kiểm tra (Cục Thuế), qua công tác rà soát cho thấy nhiều dấu hiệu rủi ro trong việc mua bán vàng qua cá nhân không xuất hóa đơn, ủy quyền không đúng quy định và việc kê khai doanh thu chưa phù hợp thực tế.

Do đó, Cục Thuế đề xuất giao các địa phương triển khai kiểm tra theo danh sách xác định rủi ro và đồng thời yêu cầu chủ động rà soát toàn bộ DN hoạt động trong lĩnh vực này. Đặc biệt, Thuế tỉnh, thành phố đặc biệt chú trọng rà soát toàn bộ các DN, hộ, cá nhân, cơ sở có hoạt động kinh doanh vàng, bạc, đá quý trên địa bàn quản lý trong việc chấp hành pháp luật, việc lập, sử dụng hóa đơn, chứng từ,… theo đúng quy định của pháp luật để kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về thuế, hóa đơn.

Cũng theo báo cáo, hiện nay số lượng doanh nghiệp khai lỗ nhiều năm liên tiếp chiếm tỷ lệ đáng kể, đặc biệt trong nhóm nhỏ và vừa. Một bộ phận doanh nghiệp có dấu hiệu bất thường như doanh thu không phát sinh nhưng vẫn liên tục kê khai lỗ, chi phí không phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh, trích lập dự phòng chưa đúng quy định hoặc có giao dịch liên kết nhưng không tuân thủ nguyên tắc so sánh độc lập.

Các Tổ kiểm tra đã tiến hành kiểm tra một số doanh nghiệp có rủi ro cao, bước đầu ghi nhận nhiều tồn tại và sai phạm.

Từ đó, Ban kiểm tra kiến nghị các đơn vị tiếp tục rà soát tình hình kê khai thuế của các DN, thực hiện đánh giá rủi ro, lựa chọn xây dựng kế hoạch kiểm tra năm 2026 đối với các DN kinh doanh lỗ có rủi ro cao về thuế.

Song song, tăng cường bồi dưỡng nghiệp vụ để nâng cao năng lực phát hiện hành vi gian lận thuế trong mô hình DN thua lỗ nhiều năm. Ngoài ra, đẩy mạnh tuyên truyền hỗ trợ, truyền thông dưới nhiều hình thức để giúp người nộp thuế nắm bắt chính sách pháp luật tốt, tăng cường tính tuân thủ.

Ban Kiểm tra cũng đã thông tin về tiến độ triển khai chuyên đề chống gian lận hoàn thuế GTGT. Theo đó, trong năm 2025 Cục Thuế đã ban hành nhiều văn bản yêu cầu địa phương tập trung nguồn lực cho công tác kiểm tra sau hoàn thuế, đặc biệt đối với các nhóm mặt hàng rủi ro cao như điện thoại, kim loại màu, dầu ăn qua sử dụng và các hồ sơ hoàn thuế có giá trị lớn.

Quá trình kiểm tra tại các địa phương cho thấy nhiều hành vi thiếu tuân thủ như: DN thuê trụ sở “ảo”, không có hoạt động sản xuất kinh doanh thực tế; thanh toán không qua ngân hàng; lập hóa đơn sai thời điểm; hàng hóa xuất khẩu có dấu hiệu bất thường về nguồn gốc hoặc tình trạng sử dụng.

Trên cơ sở đó, Ban Kiểm tra đề xuất triển khai thực hiện một số nội dung để tăng cường công tác chống thất đối với hoàn thuế GTGT như tập trung nguồn lực, khẩn trương hoàn thành công tác kiểm tra hoàn thuế GTGT ngay trong 2 tháng cuối năm 2025, tăng cường công tác chống gian lận mua bán hóa đơn…

Lãnh đạo Cục Thuế yêu cầu, cơ quan thuế các cấp chủ động rà soát, khắc phục kịp thời những tồn tại, không để xảy ra chậm trễ, tăng cường phối hợp liên ngành giữa cơ quan Thuế, cơ quan Công an và các cơ quan, đơn vị có liên quan trên địa bàn quản lý để tập trung xử lý các dấu hiệu gian lận, trốn thuế. Đồng thời đẩy mạnh ứng dụng dữ liệu số, công nghệ phân tích rủi ro và giải pháp AI để nâng cao hiệu quả giám sát và kiểm tra.