Trong báo cáo công bố ngày 9/12, Ủy ban tình báo Thượng viện Mỹ cáo buộc Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA) đã thường xuyên lừa đối Nhà Trắng và Quốc hội Mỹ về chương trình thẩm vấn “tăng cường” các nghi can al-Qaeda kéo dài từ năm 2002 tới năm 2006.
Thậm chí, các biện pháp mà cơ quan này tiến hành trên thực tế là tàn bạo hơn nhiều so với những gì CIA thừa nhận trước đó.
Quân nhân Mỹ thẩm vấn tù nhân tại nhà tù Guantanamo.
Báo cáo do Thượng nghị sỹ Dianne Feinstein, Chủ tịch Ủy ban tình báo Thượng viện Mỹ công bố khẳng định chương trình thẩm vấn do hai nhà thầu của CIA thực hiện nhằm thu thập thông tin sau vụ tấn công ngày 11/9/2001 đã không hiệu quả và không giúp phá vỡ được bất kỳ âm mưu tấn công nào nhằm nước Mỹ.
Ủy ban Tình báo Thượng viện đã gọi các biện pháp tra tấn của CIA là hành động "vô cùng thiếu sót", "quản lý kém" dẫn đến "ngụy tạo" thông tin. Ủy ban này cho rằng CIA đã lừa dối Quốc hội và Nhà Trắng để che giấu các biện pháp thẩm vấn khắc nghiệt mà họ sử dụng cũng như ngụy tạo kết quả của các cuộc thẩm vấn nghi phạm al-Qaeda.
Nghi phạm khủng bố bị tra tấn dã man
Theo báo cáo này, CIA đã sử dụng một loạt các biện pháp tra tấn khắc nghiệt, đặc biệt là đối với các nghi phạm ở các cơ sở bí mật ở nước ngoài. Nhiều nghi phạm đã bị tra tấn bằng phương pháp "chết đuối trên cạn", làm cho mê sảng vì bị ép phải tỉnh táo trong suốt 180 giờ, bị đe dọa hành quyết giả hoặc lạm dụng tình dục thân nhân của các nghi phạm, bị cùm đầu, bị lột sạch quần áo rồi đánh đập.
Ngoài ra, báo cáo cũng cho rằng CIA đã đưa ra những tuyên bố không chính xác về tính hữu ích của chương trình liên quan các cơ sở giam giữ bí mật tại nhiều nước, được cho là có Afghanistan, Ba Lan, Romania và Thái Lan trong việc ngăn chặn các cuộc tấn công. Ngoài ra, trong số 119 trường hợp bị thẩm vấn có ít nhất 26 người bị giam giữ trái phép và đã có một số trường hợp tử vong.
Về phía mình, CIA cũng đã có phản ứng và ra tuyên bố thừa nhận “mắc một số sai lầm” trong chương trình bắt giữ và thẩm vấn các đối tượng tình nghi khủng bố. Tuy nhiên, bản tuyên bố của CIA vẫn khẳng định chương trình bí mật này “đã mang lại những tin tình báo có giá trị.”
Giám đốc CIA John Brennan đã lên tiếng bênh vực hành động trên vì cho rằng nó giúp ngăn chặn các kế hoạch tấn công, bắt giữ những kẻ khủng bố. Nhưng Tổng thống Barack Obama cho biết trong một tuyên bố rằng những phương pháp khắc nghiệt này không chỉ không phù hợp với các giá trị của nước Mỹ mà còn không phục vụ cho nỗ lực chống khủng bố hoặc an ninh quốc gia.
Trước tình hình trên, Nhà Trắng đã yêu cầu tăng cường bảo đảm an ninh tại các Đại sứ quán, cơ sở ngoại giao và các căn cứ của Mỹ ở nước ngoài, nhất là tại các nước Hồi giáo, do lo ngại bùng phát các hành động khủng bố trả đũa các biện pháp thẩm vấn tàn bạo của CIA.
Hơn 6.000 lính thủy quân lục chiến cũng đã được đặt trong tình trạng sẵn sàng ứng phó với các tình huống bất ngờ.
Phương Anh (TH)