Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ diễn ra trong 2 ngày 27 và 28-8, một số thành viên Chính phủ cho rằng quy định việc mua, bán, trao đổi hàng hoá của cư dân biên giới được miễn thuế nhập khẩu hàng hoá không quá 2 triệu đồng/người/ngày (theo Quyết định 254/2006/QĐ-TTg) là tạo ra kẽ hở cho buôn lậu.

Theo Bộ Tài chính, mặc dù chính sách này đã tạo điều kiện phát triển kinh tế vùng biên, khuyến khích thương mại biên mậu, tạo sức cạnh tranh cho hàng hóa khu vực biên giới trong điều kiện hàng rào thuế quan đang được áp dụng trong phạm vi cả nước.

Thực trạng lợi dụng chính sách miễn thuế với cư dân biên giới hoặc buôn lậu hàng miễn thuế trong các khu kinh tế cửa khẩu là vấn nạn từ lâu, Báo Hải quan đã có nhiều loạt bài phản ánh như: Khu kinh tế-Thương mại đặc biệt Lao Bảo: Báo động tình trạng buôn lậu hàng miễn thuế; Buôn lậu kiểu “254”…

Tại kì họp thứ 6, HĐND tỉnh Quảng Trị khóa VI nhiệm kỳ 2011-2016 diễn ra tháng 12-2012, đại biểu Hoàng Đức Cường (huyện Hướng Hóa) đã phải thốt lên: Trong 10 tháng đầu năm 2012, số hàng có nguồn gốc Việt Nam nhập vào Lao Bảo trị giá lên tới 2.749 tỉ đồng, nên tính ra mỗi người bỏ ra 61 triệu đồng/năm để mua các loại hàng hóa này.

Trong khi đó, tại biên giới Lạng Sơn, theo Chi cục Hải quan cửa khẩu Cốc Nam (Cục Hải quan Lạng Sơn), dịp cuối năm 2012, hàng ngày tại cửa khẩu mỗi ngày có trên 1.000 lượt người xuất cảnh, nhập cảnh thì trong đó hơn 300 đến 500 cư dân biên giới kê khai trao đổi hàng hóa qua cửa khẩu với những mặt hàng chủ yếu là chăn, ga, quần áo, giấy… và phần lướn là hàng háo được cư dân vác thuê cho một số “đầu nậu”.

Xung quanh việc nên hay không nên tiếp tục duy trì chính sách ưu đãi, có rất nhiều ý kiến trái chiều. Ông Lê Bá Trình, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cho rằng, có thể duy trì việc miễn tính thuế với những mặt hàng cư dân biên giới đã mua, nhưng bán ra phải được quy định tính thuế thật cụ thể.

Trong khi đó, ông Đỗ Hoàng Anh Tuấn lại đề xuất chuyển việc ưu đãi này từ đơn vị cá nhân sang cơ chế hộ gia đình. Đặc biệt, đại diện ngành tài chính cho rằng, cần có quy định rõ ràng, nếu bà con mua hàng để dùng thì miễn thuế, còn nếu bán ra thì chắc chắn phải thu.

Thượng úy Hoàng Thế Hà kiến nghị: "Tại các cửa khẩu quốc tế, không ít cư dân là những dân buôn chuyên nghiệp, họ lợi dụng chính sách mua hàng miễn thuế để bán lại, thu về lợi nhuận cao, không còn mang tính chất trao đổi hàng hóa cư dân biên giới nữa. Vì thế, việc miễn thuế chỉ nên áp dụng tại các cửa khẩu phụ, nơi mà các cư dân có mục đích trao đổi hàng hóa nông sản thực thụ tại các phiên chợ”.

Quỳnh Trang (TH)