Ca giải phẫu “thách thức chồng thách thức”

Bệnh nhân Đ.T.H (68 tuổi, Tiền Hải, Hưng Yên) được chẩn đoán hẹp van động mạch chủ từ năm 2017. Suốt hơn 8 năm, bệnh âm thầm tiến triển. Đến tháng 10/2025, bà bắt đầu xuất hiện các triệu chứng rõ rệt hơn: khó thở, hụt hơi, đau tức ngực khi gắng sức, tiếng thổi tim lan dọc vùng cổ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày.

Trước đó, bà H. từng được tư vấn về phương pháp phẫu thuật thay van động mạch chủ theo đường cưa xương ức nhưng lo ngại rủi ro của đại phẫu nên từ chối. Cơ duyên đưa bà đến gặp TS.BS Đoàn Đức Dũng, Giám đốc Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Tại đây, TS Dũng đã theo dõi sát sao và điều trị nội khoa tối ưu cho bà. Tuy nhiên, bệnh đã chuyển sang giai đoạn có triệu chứng và dần xấu đi, tỉ lệ tử vong nếu không điều trị lên tới 40-50% sau 1 năm và 75-90% sau 5 năm.

Các kết quả thăm khám cận lâm sàng cho thấy bà Đ.T.H mắc hẹp khít van động mạch chủ do vôi hóa nặng, kèm hở van động mạch chủ nhẹ và rối loạn chức năng tâm trương thất trái. Đây là ca bệnh nặng, phức tạp và nguy cơ cao.

Dưới sự chỉ đạo của TS Dũng, ê-kíp tiến hành hội chẩn liên chuyên khoa, cân nhắc phương án thay van động mạch chủ qua da (TAVI) - một lựa chọn ít xâm lấn, an toàn hơn cho bệnh nhân lớn tuổi. Tuy nhiên, ca bệnh của bà Đ.T.H không hề đơn giản vì cấu trúc giải phẫu khó, có nguy cơ tắc động mạch vành trong quá trình can thiệp.

“Đây là ca can thiệp thách thức chồng thách thức, lá van tự nhiên của bệnh nhân đã thoái hoá mất chức năng nhưng dài bất thường, do đó khi thực hiện kỹ thuật thay van động mạch chủ qua da sẽ có nguy cơ che lấp hoàn toàn lỗ động mạch vành trái trong quá trình thay van. Chỉ một sai lệch nhỏ cũng có thể gây nhồi máu cơ tim cấp, ngừng tuần hoàn và tử vong ngay trên bàn can thiệp”, TS.BS Đoàn Đức Dũng cho biết.

Bước ngoặt từ công nghệ in 3D cá thể hóa

Đối mặt ca bệnh đặc biệt phức tạp, ê-kíp Vinmec quyết định ứng dụng công nghệ in 3D, tạo mô hình van động mạch chủ dựa trên dữ liệu CT-Scan của bệnh nhân. Nhờ mô hình cá thể hóa, bác sĩ có thể thử nghiệm nhiều kích cỡ van, mô phỏng nguy cơ che lấp động mạch vành cũng như đánh giá tương tác giữa van sinh học và cấu trúc tim thật. Quá trình “diễn tập” giúp đội ngũ xác định chiến lược tối ưu, lựa chọn loại van phù hợp và lập kế hoạch xử trí khi xảy ra biến cố.

 “Mô hình in 3D cho phép chúng tôi nắm rõ vị trí gập góc, mức độ vôi hóa, tương quan gốc động mạch chủ và tim, từ đó xây dựng một lộ trình thao tác chính xác và chủ động với mọi tình huống có thể xảy ra.”, TS Dũng chia sẻ về quá trình chuẩn bị.

Sáng ngày 11/10/2025, ca can thiệp được thực hiện với sự phối hợp nhịp nhàng của ê-kíp liên chuyên khoa. Nhờ mô phỏng giải phẫu trước bằng công nghệ 3D, các bác sĩ xác định chính xác các điểm phức tạp, dự đoán mọi biến chứng có thể xảy ra. Chỉ sau 2 giờ, ca mổ kết thúc thành công, đúng theo chiến lược đã đề ra.

Sau 24 giờ can thiệp, bệnh nhân hồi phục nhanh chóng, tiếng thổi tim hoàn toàn biến mất, chỉ còn chênh áp nhẹ trên siêu âm và có thể tự đi lại. Sau 6 ngày, bệnh nhân đã được xuất viện.

Chia sẻ tại buổi tái khám, bà H. bày tỏ sự xúc động: “Sau 2 tuần can thiệp, sức khỏe của tôi gần như hồi phục hoàn toàn. Hiện tôi ăn ngủ bình thường, đi lại tốt, thậm chí leo cầu thang tầng 4, 5 dễ dàng. Thật sự cảm ơn đội ngũ bác sĩ Vinmec đã tận tình chăm sóc.”

Theo TS.BS Đoàn Đức Dũng, công nghệ in 3D không chỉ giúp đơn giản hóa các chi tiết giải phẫu phức tạp, mà còn giảm rủi ro và tối ưu thao tác trong quá trình TAVI, mở ra cơ sở để triển khai các ca can thiệp tim cấu trúc phức tạp trong tương lai.

Thành công lần này không chỉ đánh dấu bước tiến vượt trội của tim mạch can thiệp Việt Nam, mà còn khẳng định vai trò tiên phong của Vinmec trong việc đưa công nghệ in 3D cá thể hóa vào thực hành lâm sàng.

“Công nghệ in 3D sẽ được ứng dụng rộng rãi trong tim mạch, đặc biệt với các ca cấu trúc phức tạp. Chúng tôi sẽ dựa trên giải phẫu riêng của từng bệnh nhân để in mô hình, dụng cụ y tế, thậm chí các phần thay thế phù hợp, giúp lập kế hoạch và điều trị chính xác hơn, mở ra bước tiến mới cho y học cá thể hóa Việt Nam”, TS.BS Dũng chia sẻ.