Doanh nghiệp nhà nước được kinh doanh xổ số

Bà Đỗ Thúy Minh, Trưởng phòng xổ số và trò chơi có thưởng, Vụ Tài chính ngân hàng và các tổ chức tài chính (Bộ Tài chính) cho biết, chỉ có doanh nghiệp 100% vốn nhà nước được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xổ số mới được phép tổ chức hoạt động kinh doanh.

Hiện nay, cả nước có 64 doanh nghiệp nhà nước kinh doanh xổ số bao gồm 63 doanh nghiệp nhà nước kinh doanh xổ số truyền thống tại các tỉnh, thành phố và Công ty Xổ số Điện toán Việt Nam (Vietlott) kinh doanh xổ số điện toán trên phạm vi cả nước.

Theo quy định của pháp luật về kinh doanh xổ số, vé xổ số truyền thống chỉ được phép phân phối thông qua các Công ty xổ số kiến thiết (bán trực tiếp cho khách hàng hoặc phân phối qua hệ thống đại lý xổ số có ký kết hợp đồng đại lý với Công ty Xổ số kiến thiết); vé xổ số điện toán của Vietlott được phân phối thông qua thiết bị đầu cuối của các đại lý ký kết hợp đồng đại lý với Vietlott và điện thoại (SMS).

Pháp luật hiện hành chưa cho phép phân phối vé xổ số qua internet và không có quy định về việc “mua vé số hộ”. Việc một số tổ chức, cá nhân kinh doanh xổ số qua internet là trái quy định của pháp luật vì các đơn vị này không được cấp phép kinh doanh xổ số, phương thức phân phối vé xổ số không đúng với quy định của pháp luật.

Cũng theo bà Minh, việc mua vé xổ số qua internet và mua vé số hộ còn tiềm ẩn nhiều rủi ro cho người chơi. Người chơi có thể bị chiếm đoạt tiền trong tài khoản dự thưởng, bị ép phải chia giải thưởng (vì vé do bên mua hộ giữ). Quyền lợi của người trúng thưởng xổ số không được bảo đảm. Điều này, ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh xổ số, ảnh hưởng đến tính công khai, minh bạch trong hoạt động kinh doanh xổ số của các doanh nghiệp.

Cùng với đó là ảnh hưởng đến uy tín, mất niềm tin của người chơi đối với hoạt động kinh doanh của Công ty Xổ số kiến thiết do nhà nước là chủ sở hữu trong trường hợp bên mua hộ vé xổ số không thực hiện trả thưởng mà chiếm đoạt số tiền trúng thưởng của khách hàng trúng thưởng.

Trường hợp mua hộ vé xổ số mà vé trúng giải lớn có thể xảy ra khả năng không trả vé cho người trúng thưởng do trang web/ứng dụng biến mất trong khi việc chụp ảnh vé xác nhận chưa phải là bằng chứng để chứng minh việc sở hữu, ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp kinh doanh xổ số. Ngoài ra, việc nhận giải thưởng hộ còn liên quan đến rủi ro về rửa tiền, tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt…

Xử lý nhiều hành vi vi phạm

Theo bà Minh, trước thực trạng xuất hiện hành vi kinh doanh xổ số trái quy định, trong thời gian qua, Bộ Tài chính đã phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để chủ động ngăn chặn, xử lý các hiện tượng này.

Năm 2022, khi nhận được thông tin phản ánh trên một số báo và qua công tác quản lý về việc Momo tung dịch vụ “Đặt 1 ăn 70”, kết quả tính theo hai số cuối giải đặc biệt xổ số miền Bắc và một số trang mạng (www.onbit.vn; www.xosoquocte.com) cung cấp dịch vụ mua hộ vé xổ số điện toán, mua hộ vé xổ số nước ngoài (Mỹ, châu Âu), Bộ Tài chính đã có các Công văn gửi Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, UBND thành phố Hà Nội đề nghị chỉ đạo các đơn vị chức năng thực hiện kiểm tra, điều tra, xử lý.

Đồng thời, đã có Công văn gửi Công ty Cổ phần Lộc Đỉnh Cao và Công ty Cổ phần Dịch vụ Di động trực tuyến (MoMo) yêu cầu chấm dứt việc cung cấp dịch vụ mua hộ vé xổ số; có Công văn gửi các Công ty Xổ số kiến thiết, Công ty Xổ số Điện toán Việt Nam đề nghị rà soát, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc phân phối vé của đại lý xổ số theo hướng có biện pháp ngăn chặn kịp thời các hiện tượng tiêu cực, chấm dứt hợp đồng đại lý nếu có sai phạm, tăng cường tuyên truyền mục đích, ý nghĩa của hoạt động xổ số. Bộ Tài chính cũng đã có 02 thông cáo báo chí cảnh báo về các hiện tượng, hành vi kinh doanh xổ số trái quy định của pháp luật.

Năm 2023, trước thực trạng xuất hiện các hiện tượng, hành vi kinh doanh xổ số trái quy định, Bộ Tài chính tiếp tục có Công văn gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Thông tin và truyền thông, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Công an đề nghị các Bộ ngành căn cứ vào chức năng nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính ngăn chặn các hoạt động này. Cụ thể là giám sát việc cấp phép đăng ký kinh doanh liên quan đến hoạt động kinh doanh xổ số; rà soát, xử lý việc thực hiện cấp phép tên miền cho các trang web/ trang mạng có liên quan đến kinh doanh xổ số, tăng cường quản lý chặt chẽ nội dung quảng cáo về dịch vụ mua hộ vé xổ số, đánh bạc trên không gian mạng.

Bên cạnh đó, rà soát, kiểm tra các tổ chức tín dụng, các trung gian thanh toán cung cấp dịch vụ mua vé xổ số; chấn chỉnh, xử lý việc cung cấp dịch vụ thanh toán mua hộ vé xổ số và việc chuyển ngoại tệ ra nước ngoài đối với dịch vụ mua hộ vé xổ số nước ngoài. Rà soát, xử lý hoạt động quảng cáo mua vé số nước ngoài, mua hộ vé số trong nước qua Internet. Điều tra xử lý các tổ chức, cá nhân tự mở bảng quay số mở thưởng, các hành vi lợi dụng mua hộ vé xổ số, in vé số giả để lừa đảo, kinh doanh trái phép, việc cung cấp dịch vụ và việc chuyển tiền ra nước ngoài đối với mua hộ vé xổ số nước ngoài.

Bộ Tài chính cũng đã có Công văn số 9110/BTC-TCNH ngày 24/8/2023 gửi UBND các tỉnh, thành phố trên cả nước đề nghị chỉ đạo các cơ quan chức năng tại địa phương nắm bắt tình hình, rà soát việc đăng ký kinh doanh, việc các doanh nghiệp cố tình cung cấp dịch vụ mua hộ/bán vé xổ số qua Internet; có Công văn gửi các Công ty xổ số kiến thiết các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Công ty Xổ số Điện toán chấn chỉnh hoạt động phân phối vé xổ số và các hành vi tổ chức kinh doanh xổ số trái quy định của pháp luật, trường hợp có dấu hiệu vi phạm mang tính chất hình sự chuyển hồ sơ cho cơ quan công an điều tra, xử lý.

Bộ Tài chính yêu cầu các tổ chức, cá nhân hiện đang phân phối vé xổ số qua mạng Internet chấm dứt ngay các hoạt động kinh doanh không đúng quy định của pháp luật.

Đối với khách hàng, chỉ mua vé từ Công ty Xổ số kiến thiết, Vietlott hoặc từ các đại lý được phép kinh doanh và phải lưu giữ vé xổ số để được nhận thưởng khi trúng thưởng.

Bộ Tài chính khuyến cáo người dân không mua vé xổ số qua Internet vì đây là hoạt động chưa được phép theo quy định của pháp luật kinh doanh xổ số, không đảm bảo quyền lợi cho khách hàng, và tuyệt đối không mua vé xổ số nước ngoài phát hành tại các trang web, ứng dụng vì có thể bị lợi dụng lừa đảo.

Hiện nay, UBND các tỉnh, thành phố đang chỉ đạo các đơn vị chức năng khẩn trương rà soát, đánh giá tình hình cung cấp dịch vụ/phân phối vé xổ số qua Internet trên địa bàn để có biện pháp xử lý.

Cùng với các biện pháp trên, bà Đỗ Thúy Minh cho biết, thực hiện Chương trình công tác của Chính phủ, dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 30/2007/NĐ-CP ngày 01/03/2007 về kinh doanh xổ số và Nghị định số 78/2012/NĐ-CP ngày 05/10/2012 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 30/2007/NĐ-CP đã được lấy ý kiến rộng rãi của các tổ chức, cá nhân, các chuyên gia và người dân theo quy trình xây dựng văn bản pháp luật của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Theo đó, Bộ Tài chính dự kiến bổ sung các quy định về hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động kinh doanh xổ số; tăng cường vai trò quản lý của các UBND tỉnh, thành phố với tư cách là cơ quan đại diện chủ sở hữu của Công ty Xổ số kiến thiết trên địa bàn và cấp phép kinh doanh của các doanh nghiệp trên địa bàn; hoàn thiện các quy định về tổ chức hoạt động kinh doanh xổ số.