Hạt sạn “khó nhặt”

Đến hẹn lại lên, thị trường tiền lẻ, tiền mới thời điểm giáp Tết lại “sốt” do nhu cầu đổi tiền của người dân để lễ chùa, lì xì theo phong tục cổ truyền Việt Nam. Dù đã có lệnh cấm của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nhưng không vì thế mà dịch vụ đổi tiền lẻ giảm nhiệt. Còn gần một tháng nữa mới đến Tết Nguyên đán Ất Mùi, nhưng các điểm đổi tiền lẻ, tiền mới đã bắt đầu hoạt động tấp nập.

Ngay trong những ngày đầu năm 2015 dịch vụ đổi tiền lẻ tại đình, chùa ở Hà Nội như: Chùa Trấn Quốc, phủ Tây Hồ… đã hoạt động công khai.

Tại chùa Trấn Quốc (Tây Hồ, Hà Nội), “thị trường tiền lẻ” cũng rất sôi động. Nhiều sạp bán vàng mã, bánh kẹo kiêm luôn dịch vụ đổi tiền lẻ. Các loại tiền mệnh giá 500 đồng, 1.000 đồng, 2.000 đồng, 5.000 đồng được bày trên các sạp hàng hoặc trên sạp bán vàng mã. Tại phủ Tây Hồ hiện có 3 bàn đổi tiền lẻ để hưởng phí chênh lệch nằm trong khuôn phủ và hoạt động từ sáng sớm tới tối trong khuôn viên.

Phổ biến của hoạt động “kinh doanh” tiền lẻ có mức chênh lệch cụ thể là tiền mệnh giá 1.000 đồng thì chênh lệch 30% cho người “kinh doanh” (trả 70.000 đồng tiền lẻ, thu về 100.000 tiền chẵn); tiền 5.000 đồng là 20%. Trong đó, giá “hót” nhất vẫn là đồng tiền mệnh giá 500 đồng hưởng mức chênh lệch là 40%.

Ngoài ra dịch vụ đổi tiền lẻ ở phố Đinh Lễ (Hà Nội) những ngày này trở nên sôi động. Chỉ một con phố ngắn vài chục mét mà có đến hơn chục người cung cấp dịch vụ đổi tiền, với những lời quảng cáo hấp dẫn như: Sẵn sàng cung ứng dịch vụ đổi tiền ngay tại nhà, chỉ cần khách hàng chấp nhận mức phí đổi và báo trước số lượng, mệnh giá cụ thể các loại tiền cần đổi trước khi muốn giao hàng 15 phút.

Không chỉ đổi tiền theo hình thức cũ, hiện nhiều người đã chuyển sang hình thức đổi tiền online để thuận tiện giao dịch. Lướt qua một số web như choto…, doitie…, muab... xuất hiện rất nhiều tin rao vặt về dịch vụ đổi tiền lẻ, giao hàng tận nhà. Theo lời quảng cáo tại các website dịch vụ vận chuyển tiền đổi khắp cả nước với đầy đủ các loại tiền, từ đồng Việt Nam, USD. Mức phí chênh lệch cho mỗi lần giao dịch nằm trong khoảng 10-15%.

Cụ thể, tiền nguyên seri mệnh giá 500 đồng có mức chi phí 10 ăn 5 (100.000 đồng thu về 50.000 đồng), mệnh giá 1.000 đồng phí 30% (100.000 đồng thu về 70.000 đồng),… Với tiền mệnh giá 5.000 đồng, 10.000 đồng và 20.000 đồng, nếu đổi với số lượng lớn thì phí chỉ 5%-7%.

Suy nghĩ về 500 đồng và nghìn tỷ

Trong 3 năm, việc không in để đưa tiền lẻ vào lưu thông, NHNN đã tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng. Vậy chúng ta cần suy nghĩ gì