Chỉ sau hơn 3 tháng bán tống, bán tháo đàn lươn, gia đình ông H. (huyện Hóc Môn, TP.HCM) vẫn chưa hết sốc vì chỉ trong một thời gian ngắn mà bao nhiêu vốn liếng tích cóp của hai vợ chồng trong mấy chục năm và tiền vay thêm của anh em đã tan thành mây khói.
Dẫn chúng tôi đi xem những bể xi măng trống trơn mà cách đây hơn nửa năm từng là niềm hi vọng “đổi đời” của gia đình, ông H. cho biết: “Cũng may vợ tôi thông cảm, không trách móc gì, nếu không có khi tan cửa nát nhà”.
Hàng trăm hộ dân trở nên điêu đứng vì nuôi lươn không bùn (Ảnh: Thanh Niên)
Mọi chuyện bắt đầu từ tháng 6-2013 khi ông T. xem chương trình của Đài truyền hình VN giới thiệu mô hình nuôi lươn không cần bùn ở một trang trại tại Hóc Môn (TP.HCM). Nghe giới thiệu cách nuôi đơn giản mà hiệu quả cao, ông bàn với mấy anh em trong công ty việc đầu tư trại nuôi lươn.
Để chắc chắn, ông T. đã đến tận nơi sáng tạo ra mô hình nuôi lươn này để nghiên cứu. Nghe ông chủ trại đảm bảo bao tiêu toàn bộ lươn thịt bán ra với lợi nhuận khá cao, ông T. quyết định đầu tư.
“Họ bảo có rủi ro gì, đầu vào họ đảm bảo, đầu ra họ bao tiêu, bao nhiêu số liệu về con giống, thức ăn, giá bán rõ ràng như thế thì còn lo gì” - ông T. nhớ lại.
Nhóm ông T. đã thuê một miếng đất rộng 850m2 tại Hóc Môn với giá 24 triệu đồng/năm, rồi đầu tư xây hệ thống 30 bể ximăng kiên cố, khoan giếng công nghiệp... theo đúng hướng dẫn với tổng đầu tư 400 triệu đồng. Ông mua hơn 1,7 tấn lươn giống loại 20 con/kg hết 459 triệu đồng. Ngoài việc thuê người chăm sóc, ông T. còn đi chợ đầu mối Bình Điền mua cá vụn về nuôi lươn.
“Nhìn lươn nhao nhao khi thả thức ăn xuống, tôi nghĩ ngày làm giàu còn không xa” - ông T. kể. Nhưng kỳ lạ là sau một tháng rồi hai tháng mà tổng trọng lượng lươn không hề tăng so với lúc mua lươn giống.
Ông T. liên lạc với chủ trại lươn giống nhưng được giải thích quanh co và đưa một loại thuốc gì đó không rõ bảo ông cho lươn uống.Tuy nhiên, lươn vẫn không tăng trọng nên sau đợt cân của tháng thứ ba, ông T. đành gọi người tới bán đổ bán tháo lươn để cắt lỗ.
“Tổng cộng lươn bán ra chỉ có 1,5 tấn, tức là ít hơn 200kg so với lươn giống. Nhưng lúc mua là mua lươn giống với giá 270.000 đồng/kg, còn khi bán thì bán với giá lươn thịt chỉ 110.000 đồng/kg. Trừ tất cả chi phí, tôi bị lỗ trên 700 triệu đồng” - ông T. cho biết.
Trong số hàng trăm hộ dân điêu đứng vì nuôi lươn không bùn có hộ gia đình ông Nguyễn Văn Tâm (62 tuổi, ngụ xã Phước Hòa, H.Phú Giáo, Bình Dương) bản thân ông là một cựu chiến binh, nhà không con cái, cái ăn cái mặc cũng không thiếu nhưng muốn chăn nuôi để kiếm thêm chút đỉnh giúp bọn trẻ trong xã mỗi dịp lễ tết.
Khi biết thông tin trên truyền hình về một cơ sở ở Củ Chi (TP.HCM) nuôi lươn không bùn hiệu quả kinh tế cao, cung cấp con giống, hướng dẫn kỹ thuật và nhất là bao tiêu sản phẩm nên ông cùng nhiều bà con trong xã đã khăn gói đến học tập kinh nghiệm rồi về quê làm chuồng nuôi lươn. “Tui đầu tư con giống hết 85 triệu và chuồng trại gần 40 triệu đồng. Sau 4 tháng chăn nuôi, lươn đạt 300gr/con, đạt chuẩn của trang trại nhưng khi xuất bán toàn bộ số lươn nuôi cho đầu mối cung cấp giống thì giá mua thấp chỉ thu về được 65 triệu đồng. Như vậy vừa không thu được vốn mà còn lỗ luôn tiền thức ăn và công chăm sóc”, ông Tâm cho hay.
Một trường hợp khác, ông Lê Văn Long (40 tuổi, ngụ xã Vĩnh Hòa, H.Phú Giáo, Bình Dương) lại nhận được một số lươn giống kém chất lượng từ cơ sở cung cấp giống. Ông Long đầu tư gần cả trăm triệu đồng xây 100m2 chuồng trại, bỏ gần 300 triệu đồng mua 600 kg lươn giống và thuê công nhân chăm sóc trại lươn hàng ngày. “Sau 4 tháng, lươn xuất chỉ đạt trọng lượng hơn 200gr/ con, mặc dù chăm sóc khá tốt nhưng không hiểu sao chúng vẫn còi cọc, chậm lớn” ông Long than.
Trao đổi với chúng tôi, đa số hộ nuôi lươn không bùn tại TP. HCM đều cho biết đã mua lươn giống tại trang trại Sơn Ca (Hóc Môn). Chúng tôi đã liên hệ với chủ trang trại này để tìm hiểu nguyên nhân thua lỗ của bà con.
Trả lời về trường hợp một số hộ nuôi lươn thất bại, ông Sơn cho biết đã bán lươn giống và chuyển giao mô hình kinh doanh này cho hơn 2.000 hộ nuôi trên khắp cả nước với tỉ lệ thành công lên đến 80-90%. Những mô hình thất bại chủ yếu là do người dân không biết cách chăm sóc.
“Các trường hợp thất bại có thể do thời tiết, khâu chăm sóc hay nguồn thức ăn vướng urê, hàn the, chưa kể nhiều người đã làm sai so với thiết kế mà chúng tôi hướng dẫn” - ông Sơn nói.
Lý giải hiện tượng có người mua 30kg giống nuôi mấy tháng sau bán được 32kg lươn thịt, ông Sơn cho rằng là do người nuôi không tuân thủ quy định tách đàn mà trang trại hướng dẫn.
Theo nhiều hộ dân, sau khi rà soát lại toàn bộ quy trình nuôi, ông và cả những người am hiểu kỹ thuật khác đều nhận thấy nguyên nhân dẫn đến thất bại là con giống không đảm bảo, thậm chí bị trộn lẫn giữa lươn còi./.
Thu Hà (TH)