Báo KD&PL nhận được đơn của bà Nguyễn Thị Phúc, đại diện cho 264 hộ kinh doanh tại chợ Nghĩa Tân. Đơn cho biết bản thân các tiểu thương là những người đã đóng góp vốn xây dựng chợ từ năm 1994 và được ký “Hợp đồng thuê địa điểm kinh doanh” sau khi chợ đi vào hoạt động. Đến năm 2012, khi Quyết định số 12/2012/QĐ-UBND ngày 30/5/2012 của UBND TP. Hà Nội có hiệu lực, để đảm bảo quyền lợi theo quyết định này, các tiểu thương đề nghị được ký “Hợp đồng sử dụng địa điểm kinh doanh” chứ không phải là ký “Hợp đồng cho thuê địa điểm kinh doanh” như trước khi quyết định 12/2012 có hiệu lực, nhưng chưa được giải quyết dứt điểm. Bên cạnh đó, người dân cũng đề cập đến nhiều khuất tất, bất cập trong việc xây dựng và quản lý chợ Nghĩa Tân. Báo KD&PL sẽ lần lượt tìm hiểu và chuyển tải nội dung đến bạn đọc.

Theo Kết luận Thanh tra số 2123/TTTP(P4) ngày 16/8/2013 của Thanh tra TP. Hà Nội thì ngày 16/9/1992, UBND huyện Từ Liêm (cũ) có Quyết định số 20/QĐ-UB và Quyết định số 23/QĐ-UB thành lập chợ thị trấn Nghĩa Tân và thành lập Ban quản lý (BQL) chợ Nghĩa Tân, thuộc UBND huyện Từ Liêm (từ tháng 11/1996, thị trấn Nghĩa Tân thuộc quản lý của UBND quận Cầu Giấy).

Ngày 22/4/1994, BQL chợ Nghĩa Tân có Tờ trình số 46/TT-LG của Ban quản lý (BQL) chợ Nghĩa Tân có xác nhận của UBND huyện Từ Liêm, xin phê duyệt Luận chứng kinh tế kỹ thuật trong đó có nội dung: Công trình xây dựng chợ Nghĩa Tân trên tổng diện tích khu đất 6090m2; sau khi xây dựng xong, chợ có 350 sạp hàng, mỗi sạp rộng 3m2, ấn định thu 02 triệu đồng/sạp, cố định thu 03 năm/lần; nguồn vốn xây dựng công trình phân ra như sau: Huy động nhân dân đóng góp 350 sạp x 2 triệu đồng/sạp = 700 triệu đồng, Ngân sách Nhà nước hỗ trợ phần kỹ thuật hạ tầng và kinh phí xây lắp còn thiếu 1.480.432.426 đồng; tổng vốn đầu tư là 2.180.432.426 đồng.

Căn cứ vào Luận chứng kinh tế kỹ thuật và Tờ trình số 46/TT-LG nêu trên, ngày 26/5/1994, UBND TP. Hà Nội có Quyết định số 979/QĐ-UB phê duyệt Luận chứng kinh tế kỹ thuật xây dựng chợ Nghĩa Tân, trong đó nêu: tổng vốn đầu tư là 2.189,432 triệu đồng, chủ đầu tư là BQL công trình chợ Nghĩa Tân, nguồn vốn xây dựng chợ gồm vốn huy động nhân dân đóng góp, vốn tự bổ sung của huyện và vốn ngân sách thành phố cấp qua ngân sách huyện để hỗ trợ phần xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật.

Ngày 05/5/1995, UBND huyện Từ Liêm có Thông báo số 153/TB-UB về chủ trương huy động vốn xây dựng chợ Nghĩa Tân. Thông báo này ghi: theo Luận chứng kinh tế kỹ thuật đã được Thành phố phê duyệt ngày 28/5/1994 với tổng số vốn xây dựng chợ là 1.992 triệu đồng. Trong đó, Thành phố cấp vốn đầu tư cơ sở hạ tầng ban đầu là 400 triệu đồng; số vốn còn lại do ngân sách địa phương cấp và huy động vốn của các hộ kinh doanh tại chợ. Việc huy động vốn từ tiểu thương thông qua hình thức cho thuê chỗ ngồi, sạp hàng, thời gian thuê là 05 năm, số tiền thuê mỗi sạp là 6,5 triệu/chỗ ngồi. Một số quầy hàng ở vị trí đẹp, đầu dãy được áp dụng hình thức đấu thầu. Giá đấu thầu là 8 triệu/chỗ ngồi (có 98 vị trí, giá trúng thầu cao nhất là 18,950 triệu đồng, giá trúng thầu thấp nhất là 8,870 triệu đồng).

Ngày 13/9/1996, UBND TP. Hà Nội có quyết định số 3011/QĐ-UB duyệt bổ sung dự án đầu tư chợ Nghĩa Tân với tổng mức đầu tư điều chỉnh là 2.451,924 triệu đồng, tăng 271,492 triệu đồng. Số vốn tăng do điều chỉnh được huy động từ các hộ kinh doanh.

Theo báo cáo của BQL chợ Nghĩa Tân và các hộ kinh doanh: Tháng 6/1996, chợ Nghĩa Tân chính thức hoạt động. Các hộ kinh doanh cho biết tháng 6/1996 chỉ có một số gian hàng đi vào hoạt động, còn đến mãi tháng 8/1997 mới hoàn công chợ. Từ khi chợ đi vào hoạt động, ngoài khoản thu 6,5 triệu/chỗ ngồi (hoặc tiền đấu thầu vị trí đẹp, đầu dãy), trong thời hạn 05 năm (1996 – 2001), hàng tháng, các hộ kinh doanh không phải nộp tiền thuê chỗ mà chỉ nộp các khoản dịch vụ như: phí vệ sinh, bảo vệ, điện, nước,…; mức thu theo từng thời điểm do BQL thông báo. Khi hết hạn 05 năm (1996 – 2001), BQL chợ Nghĩa Tân tiếp tục ký hợp đồng cho thuê địa điểm kinh doanh thời hạn 05 năm, từ 2002 – 2007 và từ 2007 – 2011, khi đó các hộ kinh doanh phải đóng tiền thuê địa điểm kinh doanh được ghi trong hợp đồng. Trên cơ sở hợp đồng các năm, các hộ kinh doanh nộp đầy đủ các khoản tiền theo hợp đồng đã ký. Đến nay, sau khi hết hạn hợp đồng năm 2011, BQL chợ chưa tổ chức ký hợp đồng mới.

Nói về số tiền đóng góp xây dựng chợ năm 1994, bà Nguyễn Thị Phúc cho biết: “vào năm 1994, trong hoàn cảnh đất nước và người dân còn vô cùng khó khăn. Tiểu thương chúng tôi phải huy động họ hàng, anh em mới có được số tiền 6,5 triệu đồng để góp vốn và đăng ký một vị trí kinh doanh. Chúng tôi đã đóng tiền trước một năm và chỉ đóng một lần”. Ông Lê Văn Thụ, một tiểu thương kinh doanh mặt hàng tươi sống trong chợ Nghĩa Tân bức xúc: “lẽ ra, việc huy động vốn của bà con tiểu thương trong chợ chỉ sử dụng vào việc xây dựng các quấy hàng, diện tích kinh doanh, giao thông đi lại trong chợ. Đăng này, vốn huy động của bà con dư để xây dựng cả các công trình phù trợ như: Nà để xe, trạm biến áp, Nhà làm việc của Ban quản lý chợ,…”.

Cũng theo kết luận thanh tra 2123, tổng số tiền huy động vốn xây dựng chợ Nghĩa Tân từ 408 hộ tiểu thương là 3.457.300.500 đồng. Toàn bộ số tiền thu được đã nộp vào Ngân sách huyện Từ Liêm. Tổng kinh phí từ Ngân sách huyện Từ Liêm cấp chi đầu tư xây dựng chợ Nghĩa Tân từ năm 1994 đến năm 1997 là 3.432.924.000 đồng. Giá trị quyết toán công trình chợ Nghĩa Tân là 3.429.495.298 đồng. Rõ ràng rằng, chỉ tính riêng số tiền huy động vốn để xây dựng chợ của các tiểu thương chợ Nghĩa Tân đã dư 27.805.202 đồng so với giá trị quyết toán của công trình (chúng tôi sẽ có bài viết riêng về các vấn đề liên quan đến tài chính trong xây dựng chợ Nghĩa Tân).

Như vậy, hoàn toàn có thể kết luận rằng, vốn xây chợ Nghĩa Tân 100% do tiểu thương đóng góp. Do vậy, khi quản lý và khai thác chợ, họ là những người được ký “Hợp đồng sử dụng điểm kinh doanh”, quyền lợi khác với những tiểu thương không góp vốn, ký “hợp đồng thuê địa điểm kinh doanh” theo Nghị định 02/2003/NĐ-CP của Chính phủ ngày 14/01/2003 về phát triển và quản lý chợ và Quyết định số 12/2012QĐ-UBND ngày 30/5/2012 của UBND TP. Hà Nội về việc ban hành quy định phát triển và quản lý chợ trên địa bàn TP. Hà Nội.
(Còn nữa)

Phương Linh