Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2016 quy định chi tiết hơn một số chính sách về bảo hiểm xã hội hiện hành và bổ sung nhiều chính sách mới có lợi cho người lao động.
Trong đó, 6 điểm thay đổi chính trong bộ luật BHXH mới mà người lao động cần biết.
Bổ sung chế độ thai sản
Từ 1/1/2016, khi vợ sinh con, lao động nam được nghỉ việc. Cụ thể, chồng được nghỉ 5 ngày làm việc trong trường hợp vợ sinh thường, 7 ngày khi vợ sinh phải phẫu thuật, sinh con dưới 32 tuần tuổi. Nếu vợ sinh đôi thì chồng được nghỉ 10 ngày; từ sinh ba trở lên thì cứ thêm mỗi con được nghỉ thêm 3 ngày làm việc. Nếu vợ sinh đôi trở lên mà phải phẫu thuật thì chồng được nghỉ 14 ngày.
Từ 1/1/2016, khi vợ sinh con, lao động nam được nghỉ việc.
Lao động nữ khó mang thai phải nghỉ việc theo chỉ định của bác sĩ chỉ cần đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 3 tháng trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con (thay vì 6 tháng); bổ sung chế độ thai sản của lao động nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ.
Tăng mức trợ cấp ốm đau
Các mức trợ cấp ốm đau được điều chỉnh tăng so với trước đó. Cụ thể, mức hưởng trợ cấp ốm đau một ngày được tính bằng mức trợ cấp theo tháng chia cho 24 ngày thay vì chia 26 ngày như hiện hành. Mức hỗ trợ ốm đau dài ngày (sau 180 ngày) tăng lên 50% thay vì 45% như hiện nay.
Sửa đổi quy định mức hưởng dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau khi ốm đau, thai sản, tai nạn lao động một ngày bằng 30% mức lương cơ sở.
Đảm bảo bình đẳng khi tham gia bảo hiểm xã hội
Lộ trình tiến tới việc tính bình quân tiền lương, tiền công cả quá trình đóng bảo hiểm xã hội đối với lao động trong khu vực nhà nước giống như khu vực ngoài nhà nước. Đồng thời tiến tới điều chỉnh tiền lương, tiền công tháng đã đóng bảo hiểm của lao động trong khu vực nhà nước theo CPI như đối với khu vực ngoài nhà nước.
Mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội
Bảo hiểm xã hội bắt buộc bổ sung thêm 3 đối tượng mới: Người lao động có hợp đồng lao động từ 1 tháng đến dưới 3 tháng, người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, công dân nước ngoài.
Bảo hiểm xã hội tự nguyện cũng được thay đổi, không khống chế tuổi trần, hạ mức sàn thu nhập làm căn cứ đóng, đa dạng các phương thức đóng. Đặc biệt, Nhà nước sẽ có chính sách hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện cho một số đối tượng.
Điều chỉnh chế độ hưu trí
Luật mới quy định lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu đối với những trường hợp suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên. Tăng tỷ lệ giảm trừ do nghỉ hưu trước tuổi từ 1% lên 2% với mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi. Quy định các chế độ hưu trí đối với người bị phạt tù giam, ra nước ngoài để định cư
Tỷ lệ hưởng lương hưu cũng được điều chỉnh. Luật mới quy định lộ trình tăng dần thời gian đóng bảo hiểm xã hội, người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội đủ 30 năm (trước đó là 25 năm) đối với nữ và 35 năm (trước đó là 30 năm) đối với nam mới đạt tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa 75%.
Về bảo hiểm xã hội một lần: Từ năm 2014, tăng mức trợ cấp bảo hiểm xã hội một lần cho mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội từ 1,5 lên 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.
Tiền lương đã đóng bảo hiểm xã hội cũng được điều chỉnh, đối với người bắt đầu tham gia bảo hiểm xã hội từ ngày 01/01/2016 thì tiền lương đã đóng bảo hiểm xã hội được điều chỉnh trên cơ sở chỉ số giá sinh hoạt của từng thời kỳ áp dụng cho mọi người lao động, không phân biệt người lao động thuộc khu vực nhà nước hay ngoài nhà nước.
Tổ chức thực hiện minh bạch, đơn giản, thuận tiện:
Bổ sung quyền của người lao động: tự quản lý sổ bảo hiểm; định kỳ 6 tháng được người sử dụng lao động cung cấp thông tin về đóng bảo hiểm xã hội.
Bổ sung thêm trách nhiệm của tổ chức bảo hiểm xã hội: ban hành mẫu số, hồ sơ bảo hiểm xã hội sau khi có ý kiến thống nhất của Bộ Lao động; hàng năm, xác nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội cho từng người lao động; cung cấp thông tin về việc đóng bảo hiểm xã hội của người lao động để người sử dụng lao động niêm yết công khai.
Ngọc Anh (Th theo VNE, Vietnam+, infonet)