Bên lề diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) vừa diễn ra ở Hà Nội vào hôm 21/5 vừa qua, 11 thành viên còn lại của TPP đã thống nhất sẽ tiếp tục triển khai một "TPP không có Mỹ", sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định rút khỏi hiệp định này nhằm theo đuổi chính sách "nước Mỹ trên hết".
Các đại biểu trao đổi sau cuộc họp 11 nước thành viên còn lại của TPP bên lề APEC tại Hà Nội ngày 21/5 - Ảnh: Reuters.
Các bộ trưởng khẳng định lại kết quả cân bằng và tầm quan trọng về mặt kinh tế và chiến lược của TPP, đồng thời nhấn mạnh các nguyên tắc và tiêu chuẩn cao của TPP là cách để thúc đẩy hội nhập kinh tế trong khu vực, đóng góp tich cực vào việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của các nước thành viên.
Trong khi đó, ông Robert Lighthizer, tân đại diện thương mại Mỹ, nói sẽ không có chuyện Mỹ trở lại thỏa thuận và ông tin rằng Washington sẽ đạt được hàng loạt thỏa thuận song phương với các nước trong khu vực.
Một tuyên bố do ông Lighthizer đưa ra nói rằng tự do thương mại đòi hỏi phải giải quyết “những biện pháp bóp méo thương mại” dẫn tới “mất cân đối thương mại khổng lồ của Mỹ”. Tuyên bố này được xem có thể là một sự ám chỉ đến thặng dư thương mại “khủng”, lên tới 350 tỷ USD trong năm 2016, của Trung Quốc.
Hy vọng khởi động lại TPP đang được hâm nóng trở lại, đặc biệt sau cuộc gặp giữa Thủ tướng Nhật Shinzo Abe và Thủ tướng New Zealand Bill English hôm 17/5 tại Tokyo. Các đề xuất cụ thể sẽ tiếp tục được TPP đưa ra bàn thảo tại Nhật Bản trong tháng 7 tới.
Bộ trưởng TPP của Nhật Bản Nobuteru Ishihara cho biết việc thực hiện TPP có ý nghĩa “chiến lược và kinh tế” quan trọng dù Mỹ có tham gia hay không.
Theo Reuters, một trong những thách thức lớn nhất hiện nay đối với TPP là giữ được Việt Nam và Malaysia, hai quốc gia tham gia thỏa thuận và hứa thực hiện những cải cách lớn chủ yếu nhằm đạt được sự tiếp cận rộng mở hơn với thị trường Mỹ.
“Chúng tôi sẽ cần phải đảm bảo rằng lợi ích của mình vẫn được bảo vệ, và những lợi ích mà thỏa thuận mang lại là nhiều hơn chi phí”, Bộ trưởng Bộ Thương mại Malaysia Mustapa Mohamed phát biểu.
Quan chức từ các quốc gia thành viên TPP sẽ gặp lại nhau tại Nhật Bản trong tháng 7 này và đưa ra đề xuất vào tháng 11.
Khi không còn Mỹ, tổng kim ngạch thương mại của các thành viên TPP sẽ chỉ bằng 1/4 con số ban đầu. Việc Mỹ ra đi được cho là sẽ gây khó khăn nhất cho những nước đã đồng ý cải cách để xuất khẩu được nhiều hàng hóa sang quốc gia này.
Phương Anh