Theo ước tính, đến hết tháng 8/2014, tín dụng cả nước mới tăng khoảng 4%, bằng 1/3 chỉ tiêu cả năm và giảm khá mạnh so với cùng kỳ năm 2013 (6,45%). Mặc dù lãi suất cho vay đã giảm khoảng 1% so với cuối năm 2013, nhưng tín dụng vẫn chậm chuyển động.

Ông Bùi Hà, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp kinh tế quốc dân (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho rằng, sức hấp thụ của nền kinh tế kém do tổng cầu nội địa thấp và nợ xấu chưa được xử lý hiệu quả là nguyên nhân khiến tín dụng tăng chậm. Thực tế, dòng tiền đổ vào sản xuất là rất ít. Cụ thể, theo quy định hiện hành, cho vay khách hàng, cấp bảo lãnh và đầu tư, mua trái phiếu đều được tính vào tăng trưởng tín dụng. Hầu hết tiền

Tại VietinBank, tăng trưởng tín dụng 7 tháng đầu năm là gần 3,8%. Tuy nhiên, nếu chỉ tính mảng cho vay khách hàng, thì tín dụng của VietinBank chỉ tăng 0,45%. Rõ ràng, VietinBank đang tăng trưởng tín dụng chủ yếu dựa vào cấp bảo lãnh và đầu tư, mua trái phiếu. Đây cũng là tình trạng chung của nhiều ngân hàng.

Được biết, 6 tháng đầu năm, toàn hệ thống tổ chức tín dụng đã mua 200.000 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ và tín phiếu KBNN, chiếm tới 90% tăng trưởng tín dụng nửa đầu năm. Dường như trong bối cảnh kinh tế hiện tại, trái phiếu Chính phủ và tín phiếu KBNN là kênh đầu tư an toàn nhất mà vẫn đáp ứng chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng của ngân hàng.

Phần lớn số trái phiếu được các ngân hàng mua lại. Ông Phạm Xuân Hòe, Phó vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ cho biết, 6 tháng đầu năm 2014, các ngân hàng dành từ 87% - 90% dòng tiền của mình để đầu tư cho trái phiếu Chính phủ và tín phiếu Kho bạc. Mặc dù lãi suất trái phiếu và tín phiếu giảm so với năm ngoái ở tất cả các kỳ hạn.

Ông Lê Đức Thọ, Tổng giám đốc VietinBank cho rằng, để tăng trưởng tín dụng, không thể chỉ mỗi ngân hàng tham gia, mà đòi hỏi cả hệ thống phải vào cuộc. Trong đó, các giải pháp nhằm tăng sức cầu trong dân và tăng đầu tư công rất quan trọng.

Tín dụng ngoại tệ tăng mạnh

Tín dụng ngoại tệ đang là đầu tầu kéo tăng trưởng tín dụng. Cụ thể, tính đến cuối tháng 7/2014, tín dụng mới tăng 3,68%, trong đó dư nợ ngoại tệ tăng 10,91%, trong khi dư nợ tiền đồng chỉ tăng 1,92%.

Hiện nay lãi vay ngoại tệ thấp bằng một nửa so với lãi vay tiền đồng. Thêm vào đó, từ đầu năm 2014, Thông tư 29/2013/TT-NHNN chính thức có hiệu lực đã mở rộng đối tượng vay ngoại tệ. Theo đó, các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực ưu tiên được khuyến khích phát triển kinh doanh, dù không có nguồn thu ngoại tệ cũng sẽ được vay vốn bằng ngoại tệ, chuyển thành tiền đồng để sản xuất, kinh doanh. Điều đó cũng khiến vay ngoại tệ tăng mạnh.

Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho hay, vay ngoại tệ tăng mạnh, nhưng không đáng lo và cơ quan này vẫn đang giám sát chặt tình hình khi mà cán cân thanh toán tổng thể nước ta vẫn còn thặng dư tới 11 tỷ USD. Đây là cơ sở để ngân hàng yên tâm cho vay ngoại tệ. Tuy vậy, nếu tốc độ tăng trưởng tín dụng ngoại tệ này được duy trì, thì sẽ mất cân đối, đồng thời làm sản xuất trong nước hụt hơi, vì thiếu vốn.

TS. Cấn Văn Lực cho rằng, để đẩy mạnh tín dụng những tháng cuối năm, cần tập trung vào tín dụng nội tệ bằng cách tăng cho vay ngắn hạn.

Dù vậy, nhìn vào chỉ số tăng trưởng của các ngành, có thể thấy, chưa có nhiều cơ hội cho tín dụng tiền đồng bật dậy. 7 tháng đầu năm, chỉ số tồn kho hàng công nghiệp - chế biến vẫn tăng ở mức khoảng 13% so với cùng kỳ năm 2013. Tăng doanh thu dịch vụ tiêu dùng và bán lẻ thấp hơn năm ngoái, chỉ 10,7% so với 12% cùng kỳ, số lượng doanh nghiệp phá sản, giải thể vẫn tăng 16% so với cùng kỳ. Chỉ số đơn mua hàng của doanh nghiệp (PMI) giảm nhẹ so với 2 tháng qua…

Quốc Hưng (Tổng hợp)