Ngày 3/10/2017 Báo Kinh doanh và Pháp luật nhận được văn bản số 589 CV/EC-QLKT của Công ty cổ phần đầu tư xây dựng và Kỹ thuật Vinaconex (Vinaconex E&C) về việc phản hồi của một số nhà thầu phụ kiến nghị về thanh quyết toán tại Dự án Cao tốc Hà Nội – Lào Cai. Cụ thể, Vinaconex có ý kiến như sau:

Nhà thầu chính Vinaconex đã giao thầu 100% giá trị gói thầu cho Công ty Vinaconex E&C:

Căn cứ luật doanh nghiệp 2005 và Nghị định số 111/2007/NĐ-CP ngày 26/6/2017 của chính phủ về tổ chức, quản lý tổng công ty nhà nước và chuyển đổi tổng công ty nhà nước, công ty nhà nước độc lập, công ty mẹ là công ty nhà nước theo hình thức công ty mẹ - công ty con hoạt động theo Luật doanh nghiệp. Theo điều 6 của Nghị định có quy định: “Tổng công ty do Nhà nước quyết định đầu tư và thành lập có các đơn vị thành viên do tổng công ty đầu tư toàn bộ vốn điều lệ, các đơn vị thành viên do tổng công ty nắm giữ cổ phần, vốn góp chi phối”. Như vậy, tại thời điểm giao thầu, đối chiếu giữ quy định của pháp luật và đăng ký kinh doanh của 2 công ty cho thấy Vinaconex E&C là đơn vị thành viên của Vinaconex, hoạt động dưới sự chi phối của Tổng công ty (Tổng công ty Vinaconex chiếm 51% cổ phần tại Công ty Vinaconex E&C, có 3/5 thành viên trong hội đồng quản trị, thực hiện doanh thu hợp nhất hàng năm).

Tại điểm a, Khoản 4, điều 12 Nghị định số 111/2007/NĐ-CP quy định: Công ty thành viên hạch toán độc lập và quan hệ giữa tổng công ty với công ty thành viên hạch toán độc lập:”4. Công ty thành viên hạch toán độc lập chịu sự ràng buộc về quyền và nghĩa vụ với tổng công ty như sau: a) Thực hiện kế hoạch kinh doanh chung của tổng công ty; thực hiện các nyhieemj vụ sản xuất kinh doanh hoạt động kinh doanh phối hợp với tổng công ty; được tự chủ ký kết các hợp đồng kinh tế và thực hiện các hợp đồng kinh tế do tổng công ty ký kết và giao lại.”

Theo luật đấu thầu năm 2005, Vinaconex là nhà thầu chính, không vi phạm điều cấm theo Điều 12 của luật, đồng thời đã tuân thủ chặt chẽ các quy định của luật này. Trong quá trình triển khai gói thầu, Tổng công ty Vinaconex đã thành lập Ban điều hành và cùng các phòng/ban để tổ chức thi công.

Không được phép sử dụng các doanh nghiệp An ninh Quốc phòng để thi công dự án:

Trong hồ sơ mời thầu không có quy định dự án không được sử dụng các doanh nghiệp An ninh quốc phòng để thi công dự án. Đồng thời, Luật đấu thầu cũng không cầm sử dụng các doanh nghiệp an ninh quốc phòng.

Điều 4.5 của hồ sơ mời thầu có quy định các nhà thầu hợp lệ: “Các doanh nghiệp nhà nước ở đất nươc của Chủ đầu tư sẽ chỉ hợp lệ nếu như họ có thể chứng minh là họ độc lập về mặt tài chính và pháp lý hoạt động theo luật thương mại, và họ không phải là đơn vị trực thuộc của Chủ đầu tư”. Căn cứ vào điều trên, các nhà thầu đã thi công ở dự án đều hợp lệ.

Việc quyết toán đối với Công ty Cổ phần vật tư thiết bị xây dựng Thành Lộc:

Công ty Thành Lộc đã ký kết hợp đồng với Công ty Vinaconex E&C tại 3 gói thầu: Gói thầu A8, Nội Bài Lào Cai, gói thầu PK2- Cầu Nhật Tân, gói thầu số 6, Đà Nẵng Quảng Ngãi. Trong quá trình thực hiện hợp đồng, Công ty Thành Lộc không làm hết trách nhiệm hợp đồng, không bố trí đủ vốn để thi công nên công ty chúng tôi đã phải hỗ trợ ngoài điều khoản hợp đồng cho công ty Thành Lộc như: cấp vật liệu, vay vốn ngân hàng rồi cho Công ty Thành Lộc vay, cấp máy thi công, tạm ứng trước sản lượng… Khi công trình hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng, Công ty Vinaconex E&C đã nhiều lần ban hành văn bản, gửi thư điện tử mời Công ty Thành Lộc đến để làm quyết toán nhưng không nhận được phản hồi, thư chuyển phát nhanh bị trả lại do Công ty Thành Lộc không còn hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký (về việc Công ty Vinaconex E&C đã Thừa phát lại đến lập vi bằng hiện trạng hoạt động của Công ty Thành Lộc tại địa chỉ công ty theo vi bằng đính kèm). Vì vậy, đến tháng 11/2016, công ty Vinaconex E&C đã phải khởi kiện Công ty Thành Lộc ra Tòa án Nhân dân Quận Cầu Giấy để yêu cầu Công ty Thành Lộc phải thực hiện quyết toán cho chúng tôi. Ngày 23/8/2017 Tòa án nhân dân quận Cầu Giấy đã tuyên án công nhận các tài liệu, số liệu do Công ty Vinaconex E&C cung cấp và buộc Công ty Thành Lộc phải trả lại cho Công ty Vinaconex E&C số tiền 1,9 tỷ đồng, xuất trả hóa đơn theo đúng quy định của hợp đồng.

Việc thực hiện quyết toán với Công ty TNHH Trường Lộc:

Ngay trước thời điểm hoàn thành bàn giao toàn bộ công việc của gói thầu A8, dự án xây dựng đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai vào tháng 7/2016, ban điều hành A8 đã nhiều lần ban hành văn bản, thư điện tử đề nghị Công ty TNHH Trường Lộc cử cán bộ đến ban điều hành A8 để rà soát, xác định giá trị quyết toán. Nhưng đến nay Công ty CP Vinaconex E&C vẫn chưa nhận được hồ sơ quyết toán hợp đồng từ phía Công ty TNHH Trường Lộc.

Tuy nhiên, theo các nhà thầu phụ thì Vinaconex E&C không xác định khối lượng trong cả quá trình thi công công trình…thì không thể thanh quyết toán.

“Mọi công việc đều là tạm tính, để nghiệm thu và điều hành khối lượng người xác định đó phải là Vinaconex E&C. Tuy nhiên, Vinaconex E&C lại không có Ban quản lý điều hành... Để thanh quyết toàn thì phải làm nghiệm thu. Đằng này, chúng tôi làm 10 nhưng xác định 1 thì ai chấp nhận được” ông Trần Quang Nhâm – Giám đốc Công ty Thành Lộc cho biết.

Ở một khía cạnh khác, ngày 30/08/2017 phóng viên Báo Kinh doanh và Pháp luật đã đặt giấy giới thiệu số 689 GGT/KDPL với Vinaconex E&C.  Tại, tầng 18 tòa nhà Vinaconex (số 34, Láng Hạ, Hà Nội) có 2 nhân viên văn phòng của Vinaconex E&C đã nhận Giấy giới thiệu và nội dung làm việc của phóng viên. Tuy nhiên, sau nhiều tuần trôi qua, phóng viên không nhận được phản hồi từ đơn vị Vinaconex E&C, mặc dù nội dung câu hỏi phù hợp với những thắc mắc, kiến nghị của các nhà thầu. Cực chẳng đã, để khách quan, đa chiều, phóng viên đã liên lạc qua số điện thoại cầm tay của ông Vũ Bá Đạt – Phó Giám đốc Vinaconex E&C để làm việc, tuy nhiên mọi cố gắng của phóng viên cũng bị chính vị Phó Giám đốc này “phớt lờ”.

Về vấn đề này, theo Luật sư Đỗ Thái Hán, Trưởng Văn phòng luật sư DoHa, đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, Tổng công ty XNK và Xây dựng Việt Nam (Vinaconex) là đơn vị trúng thầu trong gói thầu A8 dự án xây dựng đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai. Sau khi trúng thầu, Vinaconex đã ký hợp đồng giao nhận thầu thi công xây dựng công trình với Vinaconex. Đây là hai doanh nghiệp được thành lập và hoạt động độc lập theo quy định của Luật doanh nghiệp. Căn cứ theo hợp đồng giao thầu này thì Vinaconex đã giao khoán toàn bộ công việc mà đơn vị này vừa trúng thầu cho Vinaconex E&C. Như vậy, toàn bộ công việc mà Vinaconex đã ký với Chủ đầu tư là Công ty Đầu tư Phát triển Đường Cao Tốc Việt Nam (VEC) được chuyển giao toàn bộ cho Công ty Vinaconex E&C, Vinaconex chỉ giữ vai trò danh nghĩa và thu phí hoa hồng.

Căn cứ theo quy định của Luật đấu thầu năm 2005, tại Điều 12 quy định về các hành vi bị cấm trong đấu thầu: Cho nhà thầu khác sử dụng tư cách của mình để tham gia đấu thầu hoặc chuyển nhượng cho nhà thầu khác thực hiện hợp đồng sau khi trúng thầu. Căn cứ theo nghị định số 85/2009 ban hành ngày 15/10/2009 hướng dẫn thi hành Luật đấu thầu và lựa chọn nhà thầu xây dựng theo Luật xây dựng. Tại Điều 65 quy định hình thức cấm tham gia hoạt động đấu thầu: Tùy theo mức độ vi phạm mà áp dụng hình thức cấm tham gia hoạt động đấu thầu, cụ thể như sau: Cấm tham gia hoạt động đấu thầu từ 1 đến 3 năm đối với những hành vi: Nhà thầu chuyển nhượng cho nhà thầu khác trên 10% giá trị phải thực hiện (sau khi trừ phần công việc thuộc trách nhiệm của nhà thầu phụ) nêu trong hợp đồng đã ký.

Vai trò nghiệm thu khối lượng và thanh quyết toán công trình của Vinaconex E&C có ký hợp đồng thi công xây dựng một phần dự án nói trên với Công ty Cổ phần Vật tư Thiết bị Xây dựng Thành Lộc. Theo nội dung của hợp đồng này thì Công ty Vinaconex E&C có trách nhiệm thành lập Ban điều hành, nghiệm thu khối lượng để thanh quyết toán với Công ty Thành Lộc.

Tuy nhiên, do Vinaconex E&C chỉ là nhà thầu phụ, nên không thể lập Ban điều hành dự án cũng như không có mối liên hệ pháp lý với Chủ đầu tư. Do vậy, mọi vấn đề liên quan đến việc nghiệm thu, quyết toán công trình đối với Công ty Thành Lộc đã không được thực hiện. Công ty Thành Lộc do không ký hợp đồng trưc tiếp với Vinaconex hay Chủ đầu tư nên không thể tự mình lập hồ sơ quyết toán công trình, mặc dù dự án đã hoàn thành và được đưa vào vận hành , sử dụng đã nhiều năm nay.

Báo Kinh doanh và Pháp luật tiếp tục thông tin!

Phan Thiên