Từ khai thác đến tận thu

Bờ sông khu vực thôn thượng xã Đôn Nhân huyện Sông Lô tỉnh Vĩnh Phúc, vốn là bãi bồi cổ tồn tại hàng trăm năm nay. Người dân bao đời nay coi đó là “bờ xôi ruộng mật” gieo trồng hoa màu, tăng thu kinh tế lành mạnh. Có những giai đoạn cao trào của phong trào tăng gia sản xuất, chính quyền các Xã đã giao cho bà con nông dân đấu thầu canh tác với mức khoán thầu là 25kg/năm/sào.

Tuy nhiên, đến ngày 7/10/2015 UBND tỉnh Vĩnh Phúc và Sở Tài nguyên Môi trường ra Quyết định số 2741, cấp giấy phép cho Công ty Cổ phần đầu tư và xây dựng Phúc Lợi Hà Nội khai thác cát ở khu vực xã Đôn Nhân và xã Yên Thạch. Cũng kể từ đó, trên khúc sông này hình thành một “đại công trường” khai thác cát, dòng sông chỉ còn trơ lại rác thải và những cuộn khói đen kịt xả ra không ngớt từ các tàu. Việc hút cát ngay giữa dòng khiến luồng lạch bị thay đổi, hai bên bờ sông sạt lở “nham nhở” ảnh hưởng trực tiếp tới sinh hoạt của bà con nơi đây. Diện tích bị sạt lở dọc bờ sông đã lấn sâu vào đất canh tác từ 20 - 30m, có chỗ lên tới 40 - 50 mét.

Với diện tích được cấp phép khai thác là 20,76 ha, khai thác đến cos +2m, trữ lượng khai thác 200.040 m3, công suất khai thác 40.000m3/năm và thời gian khai thác 06 năm. Ước tính trung bình mỗi tháng Công ty Cổ phần đầu tư và xây dựng Phúc Lợi Hà Nội chỉ được khai thác 3.333 m3; mỗi ngày chỉ khai thác 105 m3. Với công suất 105m3/ngày chỉ cần 1 tàu cuốc là hút có dư (1 tàu cuốc hút 1 ngày trung bình được 300 – 500m3, chạy hết công suất có thể lên tới gần 1.000m3/ngày).

Tuy nhiên, theo quan sát, tìm hiểu thực tế của phóng viên, , lúc cao điểm có tới 4 – 5 tàu cuốc của Công ty Cổ phần đầu tư và xây dựng Phúc Lợi Hà Nội  (Công ty Phúc Lợi HN) cùng hoạt động. Trong Quyết định cấp phép của tỉnh lại không quy định số lượng tàu và thời gian, tần suất hoạt động nên phải chăng đây là “kẽ hở” để Công ty Phúc Lợi HN luồn hàng chục tàu cuốc ra sông ?!.

Qua những gì thu thập từ thực tế, chúng tôi có đủ cơ sở để đồng cảm với những lo lắng của người dân địa phương, về việc Công ty Phúc Lợi HN đã lợi dụng danh nghĩa dự án để làm trái với hợp đồng. Hay nói một cách khác, Công ty Phúc Lợi HN đã trưng dụng một nửa sự thật để làm "tấm bình phong" cho các hoạt động ngoài nhiệm vụ được giao trên sông Lô để trục lợi và gây bức xúc trong dư luận.

Phú Thọ đề nghị dừng các dự án nạo vét, tận thu khai thác cát sỏi trên sông Lô

Theo UBND tỉnh Phú Thọ, trong thời gian qua, nhân dân và các ngành chức năng của tỉnh cho biết, có một số phương tiện là tàu, cẩu lợi dụng việc nạo vét lòng sông Lô (phía tỉnh Vĩnh Phúc) có hiện tượng di chuyển sang địa phận tỉnh Phú Thọ để khai thác, cát sỏi trái phép.

Trước tình hình trên, UBND tỉnh Phú Thọ đã có văn bản gửi Bộ Giao thông vận tải đề nghị xem xét dừng toàn bộ các dự án nạo vét luồng đường thủy quốc gia, tận thu sản phẩm các đoạn cạn trên sông Lô thuộc địa bàn tỉnh Phú Thọ và các tỉnh giáp ranh.

Trong văn bản kiến nghị, UBND tỉnh Phú Thọ cũng nêu rõ: Tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép trên sông Lô diễn biến phức tạp (trong đó có việc lợi dụng nạo vét đường thủy để khai thác cát, sỏi) làm ảnh hưởng đến môi trường, thất thoát tài nguyên khoáng sản, mất an toàn đề điều, gây sạt lở đất bãi, ảnh hưởng đến an ninh trật tự, gây bức xúc trong nhân dân.

Hiện tại, tỉnh Phú Thọ chưa đồng ý thực hiện các dự án nạo vét, tận thu cát, sỏi trên tuyến sông Lô thuộc địa bàn của tỉnh. Tuy nhiên, phía tỉnh Vĩnh Phúc cá dự án được chấp thuận và vẫn đang hoạt động dẫn đến công tác quản lý rất khó khăn. Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ đã nhiều lần có ý kiến đề nghị tỉnh Vĩnh Phúc phối hợp để xử lý nhưng không đạt hiệu quả.

Báo Kinh doanh & Pháp luật đề nghị Thanh tra Bộ GTVT vào cuộc và phát hiện độ sâu, chỉ giới khai thác cũng như khối lượng khai thác thực tế tại các điểm dự án trên sông Lô, Vĩnh Phúc có vượt quá quy định cho phép hay không.

Trang Nhi