Cụ thể, tính cho tới thời điểm ngày 30/9/2016, tổng tài sản của SHB vào khoảng 215.007 tỷ đồng, không tăng nhiều so với chỉ số hồi đầu năm. Quý mô tín dụng và huy động vốn của SHB cùng ghi nhận mức tăng 12% so với hồi đầu năm lần lượt đạt 147.340 tỷ đồng và 175.587 tỷ đồng.
Riêng trong Quý 3, SHB chỉ đạt 717 tỷ đồng thu nhập lãi thuần, giảm 12% so với cùng kỳ. Mặc dù lãi từ hoạt động khác tăng gấp 3 so với cùng kỳ đạt 326 tỷ đồng nhưng do khoản trích lập dự phòng rủi ro tín dụng cũng tăng gần gấp đôi lên 245 tỷ đồng, dẫn tới lợi nhuận trước thuế SHB chỉ còn 264 tỷ đồng; lãi ròng đạt 203 tỷ đồng, tăng 5% so với cùng kỳ năm 2015.
Luỹ kế 9 tháng đầu năm, SHB phải trích lập tới 482 tỷ đồng chi phí dự phòng rủi ro tín dụng, tăng hơn 25% so với năm trước. Kết quả lãi trước thuế ngân hàng đạt 788 tỷ đồng, chỉ tăng 8%; lãi ròng ngân hàng đạt 628 tỷ đồng, tăng gần 10% so với cùng kỳ năm 2015. Khoản lãi luỹ kế của SHB tính cho tới ngày 30/9/2016 là 1.508 tỷ đồng.
Thế nhưng điểm đáng chú ý nhất trong BCTC Quý 3 của SHB lại không đến từ những kết quả kinh doanh hay tăng trưởng những chỉ số ngân hàng mà lại đến từ khoản nợ xấu và nợ quá hạn.
Cụ thể tới thời điểm ngày 30/9/2016, tổng giá trị nợ xấu của SHB đã tăng lên con số 3.310 tỷ đồng, trong đó nợ có khả năng mất vốn là hơn 1.869 tỷ đồng, tăng 46%; nợ nghi ngờ là 1.124 tỷ đồng, tăng 41% và nợ dưới tiêu chuẩn là 317 tỷ đồng tăng gần gấp đôi hồi đầu năm.
Tỷ lệ nợ xấu của SHB tăng từ 1,72% hồi đầu năm lên thành 2,22% ở hiện tại. Với tỷ lệ nợ xấu này thì SHB thuộc nhóm ngân hàng có tỷ lệ nợ xấu cao nhất trong số các ngân hàng đã công bố BCTC Quý 3/2016.
Tỷ lệ nợ xấu và khối lượng nợ xấu của SHB thuộc hàng cao nhất trong số những ngân hàng đã công bố BCTC cho tới hiện tại (không tính 3 ngân hàng có vốn Nhà nước). Ảnh: QT.
Ngoài khoản nợ xấu tăng mạnh cả về tỷ lệ và giá trị tuyệt đối thì khoản nợ quá hạn của SHB cũng tăng mạnh từ 3,19% (tương đương 4.193 tỷ đồng) hồi đầu năm lên mức 3,89% (tương đương 5.731 tỷ đồng) tính tới ngày 30/9/2016. Tương đương tăng hơn 1.500 tỷ đồng nợ quá hạn chỉ trong 9 tháng đầu năm 2016. Những khoản nợ quá hạn nếu không được thu hồi hoặc gia hạn sẽ sớm phải chuyển nhóm nợ khi đó khối lượng nợ xấu của SHB sẽ càng tăng cao hơn.
Và nhìn vào kết quả kinh doanh Quý 3 cũng như 9 tháng đầu năm 2016 có thể thấy rằng nợ xấu và các chi phí liên quan đến nợ xấu là nguyên nhân trực tiếp ảnh hưởng tới đà tăng trưởng của SHB.
Trước đó vào giữa tháng 9/2016, Ngân hàng Nhà nước đã có văn bản chấp thuận về nguyên tắc sáp nhập Công ty tài chính cổ phần Vinaconex Viettel (VVF) vào SHB và chấp nhận cho SHB thành lập công ty con là Công ty tài chính tín dụng tiêu dùng của SHB. Với việc sáp nhập VVF vào SHB vốn điều lệ ngân hàng sẽ tăng 1.000 tỷ đồng, tương đương tổng tài sản của VVF cho tới thời điểm sáp nhập.
Dù SHB rất kỳ vọng vào thương vụ sáp nhập với VVF nhưng trên thực tế VVF đang gặp khá nhiều khó khăn trước khi sáp nhập với SHB.
Trong khi thời kỳ VVF phát triển rực rỡ nhất là năm 2011 với tổng tài sản tăng lên hơn 6.000 tỷ đồng thì đến nay đã giảm gần 6 lần chỉ còn xấp xỉ 1.000 tỷ đồng. Các khoản huy động vốn cũng như cho vay khách hàng của VVF cũng giảm dần theo từng năm và giảm rất nhanh, đến hết năm 2015 thì cho vay khách hàng của VVF cũng chỉ còn 130 tỷ đồng và không rõ huy động là bao nhiêu.
Kết quả kinh doanh của VVF cũng trượt dốc từ năm 2011, năm 2014 VVF thậm trí còn lỗ ròng 12 tỷ đồng đến năm 2015 thì cũng chỉ lãi vỏn vẹn hơn 1 tỷ đồng. Đặc biệt đã có lúc tỷ lệ nợ xấu của VVF lên tới 70% tổng dư nợ vào năm 2014. Dù những năm tiếp theo có xu hướng giảm nhưng tỷ lệ nợ xấu của VVF vẫn ở mức rất cao so với tổng dư nợ của mình.
Quang Thắng